Soạn bài Rút gọn câu

THPT Nguyễn Đình Chiểu sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 7: Rút gọn câu, vô cùng hữu ích dành cho các bạn học sinh.

Hy vọng rằng tài liệu sẽ giúp ích cho các bạn học sinh lớp 7 chuẩn bị bài một cách nhanh chóng và đầy đủ.

Bạn đang xem: Soạn bài Rút gọn câu

Soạn bài Rút gọn câu

I. Thế nào là rút gọn câu?

Cấu tạo của hai câu sau có gì khác nhau?

a. Học ăn, học nói, học gói, học mở.

(Tục ngữ)

b. Chúng ta học ăn, học nói, học gói, học mở.

• Câu a: Không có chủ ngữ
• Câu b: Có chủ ngữ

2. Tìm những từ có chủ ngữ trong câu (a).

Những từ có chủ ngữ trong câu (a) là: chúng ta, các em, mọi người…

3. Theo em, vì sao chủ ngữ trong câu (a) được lược bỏ?

Chủ ngữ trong câu (a) được lược bỏ vì câu tục ngữ là lời khuyên chung cho tất cả mọi người, không cần thiết phải xác định đối tượng.

4. Trong những câu in đậm dưới đây, thành phần nào của câu được lược bỏ? Vì sao?

a. Hai ba người đuổi theo nó. Rồi ba bốn người, sáu bảy người.

(Nguyễn Công Hoan)

b. Bao giờ cậu đi Hà Nội?

– Ngày mai.

Gợi ý:

• Câu a: vị ngữ
• Câu b: chủ ngữ, vị ngữ

II. Cách dùng câu rút gọn

1. Những câu in đậm dưới đây thiếu thành phần nào? Có nên rút gọn câu như vậy không? Vì sao?

Sáng chủ nhật, trường em tổ chức cắm trại. Sân trường thật đông vui. Chạy loăng quăng. Nhảy dây. Chơi kéo co.

Gợi ý:

• Các câu in đậm thiếu thành phần chủ ngữ.
• Không nên rút gọn như vậy, vì khiến cho câu bị thiếu nội dung, trở nên khó hiểu.

2. Cần thêm những từ ngữ nào vào câu rút gọn (in đậm) dưới đây để thể hiện thái độ lễ phép?

– Mẹ ơi, hôm nay được điểm một điểm 10.

– Con ngoan quá! Bài nào được điểm 10 thế?

– Bài kiểm tra toán.

Gợi ý:

Cần thêm như sau: Thưa mẹ, bài kiểm tra toán ạ!

3. Từ hai bài tập trên, hãy cho biết: Khi rút gọn câu, cần chú ý điều gì?

• Tránh làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủ nội dung câu nói.
• Tránh nói cộc lốc, khiếm nhã.

III. Luyện tập

Câu 1. Trong các câu tục ngữ sau, câu nào là câu rút gọn? Những thành phần nào của câu được rút gọn? Rút gọn như vậy nhằm mục đích gì?

a. Người ta là hoa đất.

b. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

c. Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng.

d. Tấc đất tấc vàng.

Gợi ý:

• Câu b: Rút gọn chủ ngữ
• Câu c: Rút gọn chủ ngữ

=> Hai câu trên là tục ngữ, việc rút gọn chủ ngữ làm cho câu trở nên ngắn gọn hơn.

Câu 2. Hãy tìm câu rút gọn trong các ví dụ trong SGK. Khôi phục thành phần câu được rút gọn. Cho biết vì sao trong thơ, ca dao thường có nhiều câu rút gọn như vậy.

a. Bước tới đèo Ngang, bóng xế tà – Ta bước tới đèo Ngang bóng xế tà.

b. Dừng chân đứng lại trời, non, nước – Ta dừng chân đứng lại trời, non, nước.

c.

• Đồn rằng quan tướng có danh – Người ta đồn rằng quan tướng có danh
• Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai – Ông ta cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai
• Ban khen rằng: “Ấy mới tài” – Vua khen rằng: “Ấy mới tài”
• Đánh giặc thì chạy trước tiên – Quan tướng đánh giặc thì chạy trước tiên
• Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân! – Quan tướng trở về gọi mẹ mổ gà khao quân!

=> Thơ, ca dao có tính hàm súc cao, thường bị giới hạn về số từ trong câu nên việc sử dụng câu rút gọn là điều cần thiết.

Câu 3. Vì sao cậu bé và người khách trong câu chuyện hiểu nhầm ý nhau? Qua câu chuyện, em rút ra được bài học gì về cách nói năng?

– Nguyên nhân: Cậu bé và người khách không cùng đề cập đến một đối tượng (cậu bé – tờ giấy, người khách – bố cậu bé).

– Bài học: Khi giao tiếp, cần phải có đầy đủ chủ ngữ và vị ngữ, thông tin; đặc biệt chú ý vào ngữ cảnh, không được nói rút gọn vào những hoàn cảnh không rõ ràng, gây hiểu lầm.

Câu 4. Đọc truyện cười trong SGK. Cho biết chi tiết nào trong truyện có tác dụng gây cười và phê phán.

Anh chàng trong câu chuyện đã rút gọn câu trả lời ngắn gọn một cách quá đáng “đây, mỗi, tiệt” sao cho nhanh nhất để không mất thời gian ăn uống của mình.

Đăng bởi: THPT Nguyễn Đình Chiểu

Chuyên mục: Tài Liệu Lớp 7